Είναι πρωί στο Μπολιβάρ της Βενεζουέλας και η Αμάντα Σανταμαρία, τα δύο της παιδιά, η νύφη και η εγγονή της στέκονται στην ουρά ενός άθλιου κέντρου υγείας, με την ελπίδα πως κάποιος θα τους θεραπεύσει από την ελονοσία.
Η οικογένεια περιμένει μαζί με 500 ακόμα άτομα κάτω από τον καυτό ήλιο, ελπίζοντας ότι κάποιος θα βρεθεί να τους θεραπεύσει.
Και οι πέντε τους πάσχουν από την ασθένεια, που όπως είναι γνωστό προκαλείται από το τσίμπημα των κουνουπιών και αυτή τη στιγμή μεταδίδεται με ταχείς ρυθμούς στη χώρα, η οποία λόγω της οικονομικής κατάρρευσης που βιώνει, δεν μπορεί να εξοικονομήσει χρήματα για γιατρούς και φάρμακα.
«Δεν ξέρουμε αν φταίει κάποια κατάρα, αλλά η αρρώστια βρίσκεται σε ολόκληρη την περιοχή»,λέει η 56χρόνη Σανταμαρία, που περνάει το δεύτερο κρούσμα της ασθένειας τους τελευταίους τρεις μήνες. Τελευταία της ελπίδα, το καταπραϋντικό τσάι του βουνού, μιας και δεν μπορεί να βρει πλέον κανονικά φάρμακα.
Κάποιοι άλλοι, έχουν στραφεί στην εξαγωγή του φαρμακευτικού φλοιού από τα δέντρα Κιγχόνη, ο οποίος ήταν δημοφιλής για τις αντισηπτικές του ιδιότητες κατά την εποχή της αποικιοκρατίας.
«Θα πεθάνουμε γιατί δεν υπάρχει θεραπεία», αναφέρει μια γυναίκα 29 ετών, την ώρα που ο 9χρονός γιος της που πάσχει από ελονοσία κάθεται στο πάτωμα του κέντρου υγείας, καθώς η αίθουσα αναμονής είναι γεμάτη.
Οι ανθυγιεινές συνθήκες στο Μπολιβάρ εικάζεται πως οδήγησαν στην πρόσφατη έξαρση της ελονοσίας, ασθένεια που η χώρα είχε καταφέρει να περιορίσει σε σημαντικό βαθμό τη δεκαετία του 90.
Το ξέσπασμα πιθανότατα να προκλήθηκε από παράνομες εξορύξεις. Οι μεταλλωρύχοι κόβουν τα δέντρα των τροπικών δασών και πολλές φορές δουλεύουν σε λιμνάζοντα νερά, κάτι που ευνοεί την εξάπλωση κουνουπιών και ελονοσίας.
Σε μια σπάνια περίπτωση δημοσίευσης δεδομένων πριν λίγο καιρό, τα στατιστικά που αποκάλυψε η κυβέρνηση έδειξαν πως στο Μπολιβάρ υπήρξαν 240.613 κρούσματα ελονοσίας πέρυσι, αριθμός αυξημένος κατά 76% σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2015. Τη δημοσίευση των δεδομένων ακολούθησε η άμεση καθαίρεση του Υπουργού Υγείας, ενώ από τότε δεν έχουν υπάρξει καινούργια δεδομένα. Η κυβέρνηση αρνήθηκε να κάνει δηλώσεις επί του θέματος. Στις αρχές του Νοέμβρη, σε μια επίσκεψή της στο Μπολιβάρ, η Υφυπουργός Υγείας, Μοίρα Τοβάρ, δήλωσε πως η ασθένεια θα έχει τεθεί υπό έλεγχο μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Είπε πως την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου, 32 άτομα έχασαν τη ζωή τους. «Που οφείλονται οι θάνατοι αυτοί; Οφείλονται σε ανθρώπους που έχουν μολυνθεί, το γνωρίζουν, αλλά δεν πάνε σε κάποιο κέντρο υγείας εγκαίρως. Αντιθέτως, περιμένουν να χειροτερεύσει η κατάσταση πριν ζητήσουν βοήθεια», ανέφερε.
Η ελονοσία εξαπλώνεται στις πόλεις
Η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει τον απολογισμό των νεκρών. Παρόλα αυτά, οι ιατρικές οργανώσεις υπολογίζουν ότι περίπου 200 άτομα σε όλη τη χώρα έχουν πεθάνει από ελονοσία τον τελευταίο χρόνο και φοβούνται πως η ασθένεια θα πλήξει και τα αστικά κέντρα. «Το εργατικό δυναμικό των ορυχείων είναι κατά κύριο λόγο νεαροί ενήλικες, αλλά τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες τους είναι στις πόλεις, άρα όλη η οικογένεια κινδυνεύει από την ασθένεια. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα», δήλωσε ο γιατρός και πρώην Υπουργός Υγείας, Χοσέ Φέλιξ Ολέτα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα την αποστολή περίπου ενός εκατομμυρίου χαπιών κατά της ελονοσίας στη Βενεζουέλα, αριθμός που οι γιατροί θεωρούν ανεπαρκή, αφού οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται το κοντινότερο σε αυτούς κέντρο υγείας, έως και τέσσερις φορές, ώστε να ολοκληρωθεί η θεραπεία τους. Οι αρχές δηλώνουν ότι πρόκειται για μία προσπάθεια της κυβέρνησης να αποτρέψει την ενδυνάμωση της μαύρης αγοράς.
Βέβαια, εξαιτίας της αναιμικής οικονομίας της Βενεζουέλας, η μαύρη αγορά ευδοκιμεί σε όλα τα προϊόντα. «Στα ορυχεία, σου προσφέρουν χάπια για ενάμιση γραμμάριο χρυσό», λέει χαρακτηριστικά ο Γιούντιθ Σάντσεζ, ένας 28χρόνος μάγειρας σε παράνομο χρυσωρυχείο.
