H ανασφάλεια της σεξουαλικότητας και οι πιθανές έμμονες σκέψεις που μπορεί να βασανίζουν ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
Ως ομοφυλοφιλία ορίζεται η σεξουαλική έλξη προς τα άτομα του ίδιου φύλου. Το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας έχει συζητηθεί ίσως όσο κανένα άλλο. Ομοφυλόφιλος γεννιέσαι ή γίνεσαι; Υπάρχουν γονίδια που ευθύνονται για την ομοφυλοφιλία; Eχει κληρονομική βάση; Πολλά ερωτήματα, στα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν δοθεί ακόμη ξεκάθαρες απαντήσεις. Πλέον οι ομοφυλόφιλοι δεν κρύβονται όπως στο παρελθόν. Στις περισσότερες περιπτώσεις δηλώνουν τη
σεξουαλική τους προτίμηση. Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που το κρύβουν από φόβο για το πώς θα τους αντιμετωπίσει ο περίγυρός τους. Υπάρχουν επίσης και κάποιοι άλλοι που είναι μπερδεμένοι. Που αγχώνονται μήπως δεν έχουν ετεροφυλοφιλικές προτιμήσεις, όπως κανονικά θα έπρεπε να έχουν (σύμφωνα με αυτούς πάντα), και βασανίζονται από έμμονες σκέψεις για τη σεξουαλική τους ταυτότητα. Ολα αυτά θα αναλυθούν παρακάτω. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν αποδέχονται όλοι με τον ίδιο τρόπο τη σεξουαλική τους ταυτότητα. Τα περισσότερα άτομα που συνειδητοποιούν ότι έλκονται από άτομα του ίδιου φύλου περνάνε από διάφορες φάσεις μέχρι τελικά να αποδεχτούν τη σεξουαλικότητά τους και να την ενσωματώσουν στη συνολική εικόνα του εαυτού τους. Είναι πολύ σύνηθες στην αρχή κάποιος να αισθάνεται μπερδεμένος και να ψάχνει παντού επιβεβαίωση για την ετεροφυλοφιλική του ταυτότητα.
Στη συνέχεια, όμως, όταν αντιληφθεί ότι δεν είναι ο μόνος που αισθάνεται έτσι, σιγά-σιγά θα απελευθερωθεί από το άγχος και τις ενοχές που μπορεί να τον κατέκλυαν, θα προσεγγίσει κι άλλα ομοφυλόφιλα άτομα και μπορεί να επιλέξει, ακόμα και να γνωστοποιήσει στον περίγυρό του τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Ωστόσο, μπορεί κάποιος άνθρωπος να εμφανίσει άρνηση όσον αφορά τη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του. Η κοινωνία μας έχει μάθει να λειτουργεί μέσα από ομοιότητες και αντιθέσεις, και ακόμη και σήμερα, όπου το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας δεν αποτελεί ταμπού -τουλάχιστον όχι τόσο όσο στο παρελθόν-, το διαφορετικό είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό. Οι άνθρωποι πολύ συχνά είμαστε έτοιμοι να κατακρίνουμε κάτι που δεν ταιριάζει στις αντιλήψεις και στις προτιμήσεις μας. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, λοιπόν, ένα άτομο να προσπαθεί να καταπνίξει τα συναισθήματα και τις προτιμήσεις του φοβούμενο τις αντιδράσεις του κόσμου. Μέσα από αυτή την άρνηση της αποδοχής της ταυτότητάς του μπορεί να αρχίσει να απομονώνεται κοινωνικά και να οδηγηθεί ακόμη και στην ανάπτυξη κάποιας ψυχικής διαταραχής, όπως της κατάθλιψης.
Και αν είμαι ομοφυλόφιλος και δεν το ξέρω;
Οπως αναφέρθηκε προηγουμένως, όταν κάποιος αρχίζει να αισθάνεται ότι έλκεται από άτομα του ίδιου φύλου, είτε είναι άνδρας, είτε γυναίκα, είναι φυσιολογικό να βρεθεί σε σύγχυση και να αγχώνεται για το τι ακριβώς συμβαίνει: «Είμαι άραγε ομοφυλόφιλος; Μήπως έτυχε να αισθανθώ έτσι;». Ωστόσο, πολύ γρήγορα καταλαβαίνει ποιες είναι οι προτιμήσεις του και τις αποδέχεται σιγά-σιγά. Τι συμβαίνει, όμως, στην περίπτωση όπου κάποιος φοβάται παράλογα, έχοντας επίμονες και ενοχλητικές σκέψεις, μήπως είναι ομοφυλόφιλος και δεν το ξέρει ενώ στην πραγματικότητα έλκεται από το αντίθετο φύλο; Στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται ζήτημα σεξουαλικής ταυτότητας, αλλά ψυχικής νόσου. Τα άτομα αυτά βιώνουν επίμονες και ενοχλητικές σκέψεις για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Οι αφορμές πολλές: πληροφορίες από το Διαδίκτυο, κάποια ομοφυλοφιλική σκηνή που είδαν στην τηλεόραση και τους φάνηκε ενδιαφέρουσα, κάποια είδηση που προβλήθηκε σε περιοδικά για κάποιον που ανακάλυψε σε μεγάλη ηλικία τις προτιμήσεις του για το ίδιο φύλο, η διαπροσωπική επαφή με κάποιον ομοφυλόφιλο και πάει λέγοντας. Εδώ δεν τίθεται λοιπόν θέμα σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά οι βασανιστικές αυτές ανησυχίες αποτελούν μία από τις κατηγορίες των εμμονών που μπορεί να βασανίζουν ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Στην περίπτωση αυτή, λοιπόν, το άτομο θα πρέπει να αναζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού με σκοπό την ανακούφιση των συμπτωμάτων του.
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210 7797979 - Δευτέρα - Παρασκευή 10.00-14.00 και
16.00-20.00. Για θέματα άρθρων
που θα θέλατε να γραφτούν, παρακαλώ ενημερώστε μας
(e-mail: thanosaskitis@askitis.gr)
