Ο Μίνωας Ζομπανάκης ο έλληνας τραπεζίτης ήταν ο δημιουργός του Libor
Όταν ο Μίνωας Ζομπανάκης επινόησε το Libor το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου - μισό αιώνα πριν - δεν είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει ότι θα πρωταγωνιστήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της ιστορίας αναφέρει το Bloomberg.
Κατά τον Ζομπανάκη το banking διεθνώς έχει εκπορνευτεί γιατί έχει πολλούς νταβατζήδες
Το Libor επηρεάζει την τιμή σε πάνω από 300 τρισεκατομμύρια δολάρια ενυπόθηκα δάνεια, άλλα δάνεια και παράγωγα.
Παρά την απανταχού παρουσία του, λίγοι γνώριζαν την μεγάλη σημασία του Libor.
Έγινε περισσότερο γνωστό στο ευρύ κοινό το 2012, όταν οι ρυθμιστικές αρχές διαπίστωσαν ότι τράπεζες όπως η Barclays, UBS και Citigroup μεταξύ τους, είχαν δημιουργήσει καρτέλ για να χειραγωγήσουν το επιτόκιο αναφοράς.
Τους επιβλήθηκε πρόστιμο 9 δισεκ. δολάρια.
Στο The Fix (Δεκέμβριος 2016), στο υπό έκδοση βιβλίο για το σκάνδαλο Libor, οι δημοσιογράφοι του Bloomberg Gavin Finch και Liam Vaughan εντοπίζουν τις ρίζες αυτού του μυστηριώδους δείκτη .... του Libor.
Το 1969, ο Neil Armstrong περπάτησε στο φεγγάρι, o Ρίτσαρντ Νίξον έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ και 400.000 χίπις συγκεντρώθηκαν στην Νέα Υόρκη.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στο Λονδίνο, ένας έμπειρος έλληνας τραπεζίτης που ονομάζεται Μίνως Ζομπανάκης έκανε το δικό του μικρό βήμα στην ιστορία.
Είχε ανακαλύψει ένα νέο τρόπο για να δανείζουν οι τράπεζες μεγάλα χρηματικά ποσά σε εταιρείες και χώρες που ήθελαν να δανειστούν δολάρια και ταυτόχρονα να αποφύγουν τις ακαμψίες στους δημοσιονομικούς κανονισμούς των ΗΠΑ.
Καθώς ο ήλιος έδυε πάνω από τις στέγες του West End του Λονδίνου, ο Ζομπανάκης στεκόταν στο γραφείο του, πίνοντας σαμπάνια και τρώγοντας χαβιάρι με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας του Ιράν, Khodadad Farmanfarmaian.
Ο Ζομπανάκης είχε πραγματοποιήσει την μεγαλύτερη επανάσταση της καριέρας του με την υπογραφή ενός δανείου 80 εκατ. δολαρίων που θα ενίσχυαν τα ανεπαρκή ταμειακά διαθέσιμα του Σάχη του Ιράν.
Οι Ιρανοί είχαν φέρει το χαβιάρι beluga και Ζομπανάκης το Vintage Champagne την σαμπάνια.
Το δάνειο στο Ιράν ήταν ένας από τα πρώτα που στηρίχθηκαν σε ένα μεταβλητό επιτόκιο που αντανακλούσε τις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και ήταν κοινοπρακτικό δάνειο μεταξύ των τραπεζών.
Ήταν κάτι επαναστατικό στον τότε νηφάλιο κόσμο της δεκαετίας του 1960 τότε γεννήθηκε το Libor.
«Ένιωσα μια αίσθηση της επιτυχίας για τη δημιουργία του Libor, αλλά δεν πίστευα ότι δημιουργήσαμε μια νέα περίοδο στον οικονομικό κόσμο», λέει ο Ζομπανάκης, που τώρα ζει στην Κρήτη το νησί της Ελλάδος.
"Εμείς απλά χρειαζόμασταν ένα ποσοστό για τα κοινοπρακτικά δάνεια όταν ξεκινάς κάτι ποτέ δεν ξέρεις πώς θα καταλήξει, πώς θα χρησιμοποιηθεί»
Ο Ζομπανάκης είχε μια ταπεινή ζωή.
Το δεύτερο από τα επτά παιδιά, μεγάλωσε σε ένα σπίτι με βρώμικα πατώματα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα ή τρεχούμενο νερό.
Έφυγε από το σπίτι στα 17, όταν μπήκε κρυφά σε ένα πλοίο για να φθάσει στην Αθήνα και να γραφεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σύντομα ξέμεινε από χρήματα και στο δεύτερο έτος του εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και βρήκε δουλειά στην διανομή στον βρετανικό στρατό.
Μετά την αναχώρηση του από την Ελλάδα, ο Ζομπανάκης πήγε στο Χάρβαρντ.
Από το Χάρβαρντ μετακόμισε στη Ρώμη και εισήλθε στον κόσμο του τραπεζικού κλάδου ως εκπρόσωπος της κατασκευαστικής Hanover Trust από την Μέση Ανατολή γνωστή και ως «Manny Hanny».
Για πολλά χρόνια το City του Λονδίνου επωφελούμενο επίσης από τους αυστηρούς κανονισμούς των ΗΠΑ εξελίχθηκε σε διεθνές κέντρο.
Πολλές εταιρείες είχαν δημιουργήσει υπεράκτια γραφεία.
Το 1968, μετά από 10 χρόνια στη Ρώμη, ο Ζομπανάκης είδε μια ευκαιρία στην καριέρα του.
Η αγορά συναλλάγματος με επίκεντρο το δολάριο, ήταν τεράστια, αλλά Ζομπανάκης είχε εντοπίσει ένα κενό:
Το επιτόκιο σε μεγάλα δάνεια δανειοληπτών που αναζητούσαν μια εναλλακτική πηγή κεφαλαίων για αγορές ομολόγων δεν ήταν ξεκάθαρο.
Έπεισε τα αφεντικά του στη Νέα Υόρκη να του δώσουν 5 εκατομμύρια για να ιδρύσει υποκατάστημα στο Λονδίνο.
Στους τραπεζικούς κύκλους της Βρετανίας ο Ζομπανάκης ήταν απλά "ο έλληνας τραπεζίτης."
Ήταν ένας από μια μικρή ομάδα διεθνών χρηματοδοτών που άνοιξαν τις παγκόσμιες αγορές στον διασυνοριακό δανεισμό για πρώτη φορά μετά το κραχ της Wall Street το 1929.
Εκείνη την περίοδο άρχισε να δημιουργεί το νέο επιτόκιο το Libor για τα μεγάλα διασυνοριακά δάνεια.
Από το 1982 η αγορά κοινοπρακτικών δανείων είχε διογκωθεί σε περίπου 46 δισεκ. δολάρια.
Σχεδόν όλα αυτά τα δάνεια χρησιμοποιούσαν το Libor για τον υπολογισμό των τόκων.
Σύντομα το Liboer υιοθετήθηκε από τραπεζίτες εκτός της αγοράς δανείων που έψαχναν μια καλή προμήθεια στον τραπεζικό δανεισμό.
Οι πρώτοι που προειδοποίησαν για τον κίνδυνο του Libor, ήταν ο Marcy Engel, ένας δικηγόρος στο Salomon Brothers και ο άλλος ήταν ο Richard Robb, της DKB.
Στην πραγματικότητα, το Libor ήταν πολύ πιο απλή ιδέα από ότι ο καθένας θα μπορούσε να είχε σκεφτεί.
Εάν αυξήσεις ή μειώσεις κατά 0,01% το Libor σε μια αγορά παραγώγων δισεκ. το κέρδος είναι τεράστιο.
Το Libor χρησιμοποιήθηκε πολύ στα subprime.
Στο Οχάιο, για παράδειγμα, το 90% όλων των subprime στεγαστικών δανείων το 2008 αναπροσαρμόζονταν ανάλογα με το Libor.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου