Το ευρώ σε κρίσιμο σταυροδρόμι

 Το ευρώ “γεννήθηκε” πριν από ένα τέταρτο του αιώνα στην επαρχία Λίμπουργκ. Τα εκ γενετής λάθη του από τότε το βασανίζουν μέχρι σήμερα», έγραφε η «Sueddeutsche Zeitung» με αφορμή την επέτειο 25 ετών από την ιστορική σύνοδο κορυφής του Μάαστριχτ, όπου εγκρίθηκε το κείμενο της ομώνυμης συνθήκης και μπήκαν τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
25 χρόνια μετά, και η Ευρώπη αντιμέτωπη με εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που δοκιμάζουν τη συνοχή της, αδυνατεί
να ξεπεράσει τα χρόνια προβλήματα και να κάνει τα αναγκαία βήματα προς την κατεύθυνση της ενιαίας οικονομικής πολιτικής και της ολοκλήρωσης. Το 2016 οδεύει προς τη δύση του και θα παραμείνει στην Ιστορία ως μια χρονιά πολιτικών ανατροπών, με το δημοψήφισμα των Βρετανών υπέρ του Brexit, αλλά και το «Όχι» των Ιταλών στο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου και την παραίτηση του πρωθυπουργού Ρέντσι.
Η Ευρώπη ετοιμάζεται να υποδεχθεί τη νέα χρονιά μέσα σε κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας. Και το μέλλον της ίσως κριθεί από τις εκλογικές αναμετρήσεις σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία. «Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα, στον μεγαλύτερο βαθμό πολιτική, και το εάν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό παραμένει ανοικτό ερώτημα. Νομίζω ότι αυτό που μπορούν να κάνουν οι κεντρικές τράπεζες είναι να συνδράμουν στη διατήρηση της σταθερότητας», επισήμανε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, στη συνεδρίαση της 8ης Δεκεμβρίου.
Με τις επικείμενες εκλογές σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες της γηραιάς ηπείρου να θέτουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε δεύτερη μοίρα και την άνοδο του λαϊκισμού να στέκεται ανυπέρβλητο εμπόδιο στην πορεία προς ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η ΕΚΤ και τα μέτρα νομισματικής στήριξης ίσως να αποτελούν το πιο ισχυρό στήριγμα που κρατάει όρθιο το ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κ. Ντράγκι επιχειρεί, με τα «όπλα» που διαθέτει, να θωρακίσει αγορές και οικονομία απέναντι στις δυνητικές προκλήσεις της νέας χρονιάς. Γι’ αυτό και παρέτεινε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης έως τα τέλη του 2017, μειώνοντας όμως από τον Απρίλιο τις μηνιαίες αγορές ομολόγων στα 60 από τα 80 δισ. ευρώ, μέτρα που συνεπάγονται αύξηση της ρευστότητας κατά 540 δισ. ευρώ, συνολικά στα 2,28 τρισ. ευρώ.
Παρά τις γενναίες προσπάθειες, ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης έχει επανειλημμένως τονίσει ότι η νομισματική πολιτική δεν είναι πανάκεια. 25 χρόνια μετά και η νομισματική ένωση δεν συμπληρώνεται από πολιτική ένωση και ενιαία οικονομική πολιτική. Και τα εκ γενετής λάθη, χωρίς την αποφασιστική συνδρομή των κυβερνήσεων, κινδυνεύουν να παρασύρουν στην άβυσσο την Ευρωζώνη και το κοινό της νόμισμα.

Της Αγγελικής Κοτσοβού